Oyun İncelemesi Nedir ve Nasıl Yapılır? - 2021 Sürümü

Bu konu süresiz olarak sabitlenmiş.

BYTH

300 tracks in my Adidas track jacket
Emekli
Mesajlar
609
En iyi cevaplar
17
Beğeniler
985
Puanları
1,670
Her güzel şeyin genel olarak bir devamı vardır, çünkü yeni fikirler ortaya atmak yerine önce tutan bir şeyi tekrar yapmak genel olarak daha kabul edilen bir şeydir. Oyun, film, dizi, müzik sektörü ne kadar sayarsam sayayım bundan dolayı her zaman geride kalacaklar. Ancak bazen bazı şeyleri tekrar gündeme getirmek önemli çünkü önceki eser ne kadar fazla görüntülense bile bazı etkileri yaratmaktan geride kalabiliyor.

30 Haziran 2017'de açtığım büyük hit konum ile bir oyun incelemesinin nasıl yapılması gerektiğinden bahsetmiştim ancak konunun üzerinden 3 yıldan fazla geçmişken bazılarının hala oradaki kilit noktaları uygulayamadığını hatta İnceleme adı altında oyunun sistem gereksinimleri, kimin yayınladığı gibi bilgileri içeren ancak oyunun eleştirilmesi ile ilgili hiçbir şey içermeyen konular oluyorlar.

harold_2.jpg


Bu konumla birlikte fazlaca eskimiş olan 2017'deki konumu güncellemek istiyorum. O zamandan beri oyun dünyası çok değişti, ben çok değiştim ve en önemlisi artık bu konuda sizleri daha çok bilgilendirebileceğimi düşünüyorum.

Bu konu niye sadece "oyun" odaklı diye sorabilirsiniz, aslında değil. Günün sonunda bir kitap ile oyun incelemesi/eleştirisi teknik olarak aynı şeyler ancak içerik olarak çok farklılar. Bu yüzden teknik kısımları tüm eleştiri türlerinde kullanırken, içerik kısmı hakkındaki önerilerim genel olarak oyun odaklı olacaktır.

Biliyorum giriş kısmı bile fazlaca uzun bir konu ancak hey, gülü seven dikenine katlanır ve eğer forumda veya forum dışında güzel yazılar yazmak istiyorsanız eminim size bir şeyler katabileceğimdir.


"En Başta... Yaptığınız Şeyler Bir İnceleme Olmalı ve En Başta Bazı Şeyleri Bilmelisiniz"

- BAŞLIYORUZ:
Yukarıda inceleme başlığı adı altında çıkan şeyleri inceleme ile yakından uzaktan herhangi bir alakası olmadığını söylemiştim. Bu yazılar bir oyunla ilgili bir şeyleri incelemek yerine ne zaman çıktığı, kim yaptığı, steam sayfasına bakarak bulabileceğiniz bilgileri ve en son genellikle "bu oyun pahallı" diye biten fiyatlar kısmını içeren "bilgilendirme" yazıları oluyor. Bu bir inceleme değildir.

- İNCELEMEK NEDİR, NİYE YAPILIR: İnceleme, incelemek işi ve bir bilim veya sanat konusunu her yönüyle geniş biçimde açıklayan eser veya yazılı çalışmadır. İncelemek ise bir işi veya bir şeyi ele alıp özelliklerini, ayrıntılarını inceden inceye, özenli bir biçimde anlamaya, öğrenmeye çalışmak, tetkik etmek anlamına gelir. Ve bu incelemelerin amacı o eseri deneyimlemek isteyen ve soruları olan kişilere yol göstermektir.

- İNCELEME YAZIN, TANITIM YAZILARI DEĞİL: İncelemek bir eseri -bizim durumumuzda oyunlar- özellikleri ve ayrıntıları ile oyunu satın almayı düşünen veya sadece oyunu merak eden bir kişiye açıklamaktır. Tekrardan Steam, PS Store, Xbox Mağazası ve devamını getirebileceğim türlü türlü platformlarda zaten bir arada bulunan bilgileri "inceleme" adı altında toplamanın inceleme işi ile yakından uzaktan alakası yoktur.

getty_1035462384_395932.jpg


- OYUNLARI GERÇEKTEN DENEYİMLEYİN: Ve bir diğer konum oyunu oynamadan, youtubedan izlediği kısımlar ile "inceleyen" kişiler. İlk öncelikle bu bir oyun ve bir oyunu isminde geçen "oynama" eylemini gerçekleştirmeden yapamazsınız. İlk önce bir oyunu eleştirmek için o oyunu bitirmek veya online ve tycoon oyunlarının durumunda fikir sahibi olacak kadar deneyimlemeniz lazım. Bir incelemeye otururken başkalarının ağzı ile değil kendi eliniz ve gözleriniz ile deneyiminizi aktarabilmelisiniz. Unutmayın ki videolardan gördüğünüz veya insanlar duyduğunuz bir oyundaki deneyiminiz kimsenin deneyimi ile aynı olmayabilir o yüzden bir oyunu oynamadan veya yeterli derecede oynamadan incelemek doğru bir şey değildir, çünkü en başta inceleme değildir.

- NEYİ DENEYİMLEDİĞİNİZİ BİLİN: Son bahsetmek istediğim konu bir oyunu yanlış deneyimleyenler. Muhtemelen bu konuyu 10 Aralık 2020 öncesi yapsam buraya koyabilecek bir kaç farklı örnek koyardım ancak o tarihte çıkan bir oyun işimi çok kolaylaştırıyor: Cyberpunk 2077.

Kabul edilmeyecek derece büyük teknik sıkıntılar ile çıkan Cyberpunk 2077 her şeye rağmen piyasa kalitesinin üzerinde bir RPG oyunuydu. Evet, RPG oyunu, çünkü bu oyun GTA gibi açık dünya aksiyon oyunu değil. O kadar çok fazla şey okudum ki bu oyunla ilgili: Yok GTA kadar detaylı değilmiş, yok araba sürüsü GTA kadar iyi değil, açık dünyası o kadar dolu değil vb vb. Ve anlatmak istediğimi en iyi anlatabileceğim oyun bu. Her ne kadar CDPR bizi bunun GTAya benzer bir oyun olduğuna inandırmak istese bile en baştan beri oyuncuların çoğu bu oyunun bir RPG oyunu olduğunu biliyordu. Bir RPG olarak değerlendirildiğinde bize ilk gösterilen demo ile alakası olmasa bile elimizde RPG olabilmeyi iyi bir seviyede başarabilen bir oyun vardı. Ancak GTA gibi değerlendirirsek şehrin içinin boş olması, NPClerin aşırı derecede beyinsiz olması gibi tonla sıkıntıları ortaya koyarız ve bunun rezalet ötesi bir oyun olduğunu söyleriz. Her oyunda bu şeyler iyi olmalı ancak bir türde sırıtan bir sorun diğer bir türde sırıtmayabilir. İşte bu yüzden bir incelemeye girerken elinizdeki oyunun ne olduğunu, ne olmadığını bilerek girin yoksa insanları yanlış yönlendirebilirsiniz (bir inceleme yazarken kesinlikle olmamasını istediğiniz bir şey).


İNCELEMELERİN TEKNİK KISMI

+ DİLİ DOĞRU KULLANIN:
Her şeyden önce incelemenizin başkaları tarafından anlaşılabilmesi için dil ve noktalama kurallarına özen gösterin. Hiçbir yazı hatasız olamaz ancak bu hataları en düşük seviyeye indirin. Eğer incelemenizi okuyan kişi incelemeyi okumak yerine türlü türlü yazım ve noktalama hatası görürse konunuzu kapatacak ve başka bir inceleme okumaya başlayacaktır.

Sadece internette tanımadığınız kişilere bir şey yazmak için değil, hayatınızın her alanında daha iyi bir şekilde anlaşılabilmek için yazım kuralların öğreniniz. Ek olarak dilimizde bir karşılığı varsa yabancı kelimeler yerine Türkçe karşılıklarını kullanmaya dikkat edin.

Bu kategoride kendinizi geliştirmeniz için TDK'nın sitesini ziyaret etmenizi öneriyorum: Türk Dil Kurumu – Dilimiz Kimliğimizdir

gears-technology-generic-ss-1920.jpg


+ OKUNABİLİRLİK VE ARAÇLAR: Okunabilir bir konu oluşturmanız çok çok önemli olan başka bir nokta. Başlığınızdan, konudaki yazının büyüklüğüne, renk seçimlerinize kadar tonla konuyu kapsıyor bu alan..

Başlık seçimi kolay olsa gerek, ancak benim tercih etmeyeceğim bir şekilde bazı kişiler başlıklarına oyunla ilgili kısa bir şey yazıp daha sonra oyunun ismi ve "inceleme" kelimesini koyuyorlar. Eğer benim gibiyseniz [Oyun İsmi] İncelemesi diyerek geçebilirsiniz ancak ikinci tarafa yatkınsanız iyice oturun ve düşünün çünkü başlıkta yazacağınız o yazı oyunun bir kaç kelimelik özeti olacak.

Konu düzenine girersek ilk önce yazınızı sola mı yatıracağınıza yoksa ortalayıp ortalamayacağınıza karar verin. Uzun süredir yazılarımı ortalamayı tercih ederim ve bazı kişiler de benimle aynı fikirde olsa bile karşı çıkanlarda olabiliyor. Elbette bu sizin yazınız ve bu kararı sizin vermeniz gerekiyor, birileri sizinle aynı tercihte olmasa bile seçiminiz fark etmeseniz bile içeriğinizi etkileyecektir, bu yüzden doğru seçimi yapın.

Aynı zamanda konu içi başlık ve metinlerin karakter büyüklüğü de önemli. Ben metinler için forumun otomatik olarak atadığı 15, başlıklar için 22 değerini kullanıyorum ve oluşan görüntüden fazlasıyla mutluyum. Eğer isterseniz bu değerleri kendinize göre uyarlayabilirsiniz ancak son sonucun göz yoran bir düzene sahip olup olmadığına dikkat edin. Aynı zaman karakter boyutları kadar italik, kalın karakter kullanımınızda önemli. Dikkat çekmek istediğiniz yerleri bunları fazla kullanmadan belirtmek için kullanabilirsiniz. Ek olarak konularınızda renkleri ihmal etmeyin. Ancak sakın ama sakın çok sert veya çok soluk renkleri kullanmayın, okumayı kolaylaştıracak renkleri tercih edin.

Eğer Forumun Sunduğu Renk Paletinden Farklı, Birbiriyle Uyumlu Özel Seçilmiş Renkleri Bulmak İsterseniz. Color Hunt - Color Palettes for Designers and Artists

1_Qd6XyPlotFCPj5bjASzC0Q.jpeg


Okunabilirliği arttıran başka önemli detay görseller. İçerik kısmında nasıl fotoğraflar ve videolar kullanmanız gerektiğinden bahsedeceğim ancak şimdilik sadece okunabilirliği etkileyen kısmına gireceğim. Eğer yayınladığınız yazı sadece kelimelerden oluşan ve sonsuza sürecek gibi görünen bir yazıysa özellikle görselliğe bu kadar bağlı bir eser türünü merak eden kişileri direk olarak soğutacaktır. Uygun yerlerde, konuyla alakalı, internet bulmadığınız sizin uygun anda aldığınız yüksek çözünürlükteki fotoğraflar kullanmanız çok önemli. Ek olarak kendiniz kayıt almasanız bile uygun noktalarda uygun videoları konunuza eklemeniz okunabilirliği yüksek ölçüde arttıracaktır.

+ KALİTELİ GÖRSELLER: Kimse kalitesiz bir konu okumak istemez, bu yüzden yazınızı kaliteli yazdığını kadar görsel elementlerle de kalitenizi gösterin. Yukarıda dediğim gibi fotoğrafları kendiniz alın mümkün olduğu sürece. İnternete yüklenen fotoğraflar birçok kez indir yükle yapıldığı için kendinizi alacağı bir ekran görüntüsü kadar kaliteli olmayacaktır.

Ancak elinizde konunuzu destekleyecek görseller yoksa Google'ın arama araçlarını kullanarak düşük kaliteli fotoğrafları aramanızdan eleyin. Ek olarak konunuzda pazarlama ve fan yapımı olan anlatmaya çalıştığınız şeyle alakasız wallpaperlar yerine oyun içinden, oynanış sekanslarından kalma görselleri seçin.


İNCELEMELERİN İÇERİKLERİ

+ GİRİŞ:
Oyunu anlatmaya pat diye başlamadan önce oyunun çıkış sürecini ve seriyle geçmişini, yapımcıyla ilişkinizi ve çıkış sürecinde yaşadıklarınızı anlatın. Belki bu sizin çok uzun süredir beklediğiniz bir oyundu, duyurulma tarihinden sonra duyurulara olan tepkilerinizi anlatın. Veya bu oyunu sevmişsinizdir ancak yapımcının diğer oyunları hoşunuza gitmemiştir öncesinde, onlardan kısaca bahsedin ve niye incelediğiniz oyunun onlardan farklı olduğundan kısaca bahsedin. Ve giriş kısmınızı çok uzun tutmayın, incelemenizin içeriğini özetleyin ancak düşüncelerinizi en baştan çok vermeye çalışmayın.

+ ARAŞTIRIN VE KAYNAK ALIN: En başta inceleme başlığı altındaki konuların sadece steam sayfası özeti olduğundan bahsetmiştim ama bu değil ki oyunla ilgili bazı bilgileri paylaşmayacaksınız. Hatta bazı şeyleri doğru seçerek konunuza eklerseniz yapımcının vaatleri ile oyunun içeriğini karşılaştırarak daha sağlıklı incelemeler ortaya çıkarabilirsiniz.

Ve bir oyun ile ilgili inceleme yazarken yıllar öncesinde yazılan en küçük habere bile geri dönüp oradan bazı şeyleri çıkarıp almanız gerekebilir. Acı verici bir süreç olsa bile araştırma her şeyin en önemli basamaklarından biridir ve inceleme yazarken kesinlikle bu basamağı atlayayım demeyin.

+ DENEYİMİNİZİ ANLATIN: Belki 5-6 saat bir oyun, ya da yüzlerce saat süren kocaman bir eser, deneyimleme aşamanız bittiyse ve bir süre dinlenip o oyunu aklınızda birleştirdiyseniz deneyiminizi anlatmaya başlayabilirsiniz.

Bir oyunla ilgili eminim anlatacağınız tonla şey olacaktır, ancak bunları aynı yere rastgele şekilde yazmak okunmaz bir yazı ortaya çıkaracaktır. Bu yüzden önerim her kısmın başına ayrı ayrı başlık yazmasanız bile boşluklar ve bitirici cümleler ile yazınızı "oynanış, hikaye" gibi alt başlıklara bölün. Böylece okuyan kişi kaybolmaz hem de yazar olan siz dikkatiniz dağılmadan belki farklı türlü yazıyor olsanız yazmayı unutacağınız detayları yazınıza eklemekten geri kalmayacaksınız.

maxresdefault (1).jpg


Deneyim sizin deneyiminiz ve başkalarının sizin deneyiminizi değiştirmesine izin vermeyin. Eğer bir oyunu hakkıyla deneyimlediyseniz ancak başkalarının başka düşünceleri varsa onları umursamadan -elbette mantık çerçevesi içerisinde- yazın incelemenizi. Ve öyle bir yazın ki bir oyunu sevmeyen birisine o oyunu sevdirin, ya da bir oyunu seven birisine "evet haklı, bu oyunun da zayıf yönleri var" dedirtin.

Bu kısmın normalde daha uzun olması lazım ancak bu sizin deneyiminiz ve istediğiniz yere istediğiniz önemi vermek sizin kararınız. Ve bazı şeyler içten gelir, insanın deneyimlerini karşıya aktarması gibi.

+ ELEŞTİRİN: Eleştirmek büyük bir sanat, doğrusu yapılırsa. Her şeyin eleştirisi seviyesinde yapılmalı. Hiçbir şey eleştirmek için eleştirilmemeli, eleştirilmesi gerek noktalar göz ardı edilmemeli ve eleştiri eleştirilecek şeyin boyutunda olmalı. Her şey dozunda güzel bu yüzden bu dozu ayarlarken çok dikkatli olun, eğer hastaya yanlış dozu verirseniz tedavi edilmeyecek bir yola sokabilirsiniz onu.

+ GÖRSELLİK: Bu görseller konusundan 3. kez bahsedişim ancak bunlar çok önemli şeyler. İster elinizde 8K, saf yüksek boyutlu bir görsel olsun, ister 720p ortalama bir görsel olsun, eğer 8K fotoğraf o sırada bahsettiğiniz bir şeyi temsil etmiyorsa onun orada olmasının anlamı yoktur. Eğer bir oyuna girerken aklınızda inceleme yapma fikri varsa oyun boyunca farklı yerlerde farklı fotoğraflar alın ki incelemenizde A konusundan bahsederken o konuyu pekiştirecek bir görsel kullanın.

+ DEĞERLENDİRME: Bu kısım normalde en sonda yapılır, ancak inceleme sitelerinin en başta bunu vermesi veya hiçbir şekilde vermemesi gibi durumlar da söz konusu. Ancak gözlemlediğim kadarıyla Türkler genel olarak sondaki puana bakar ve geçer, o yüzden konunuza değerlendirme birimi eklemeniz önemli. Aynı zamanda puanın yanında incelemenizin kısa bir özeti veya +/- tablosu değerlendirme kısmını zenginleştirecektir.

Bir site 100 üzerinden puanlama, diğeri 10 üzerinden puanlama; bir site virgüllü puanlama, diğeri tam sayılar ile puanlama; diğeri sayılar ile bir diğeri yıldızlar ile; birisi madalyalar, diğeri cümleler ile değerlendirme yapabilir. Bu kısımda seçiminiz çok önemli. Ve Steam'in yaptığı gibi "Önerilir" veya "Önerilmez" gibi kısıtlayıcı değerlendirme ölçütleri değerlendirmenize zarar verebilir. Ek olarak yaptığınız değerlendirmeyi tüm yazıdan daha çok düşünmeniz daha önemli, çünkü geriye döndüğünüzde bir oyuna yeterince puan vermediğinizi, veya başka bir oyuna fazla puan verdiğinizi düşünebilirsiniz.


Ekran görüntüsü 2021-02-22 164222.jpg
Ekran görüntüsü 2021-02-22 163951.jpg
Ekran görüntüsü 2021-02-22 164021.jpg


SONUÇ

Yorucu bir yazı oldu benim için, önceki yazımda bahsettiğim ancak burada olmayan şeyler var ancak küçük şeyler, bildiğiniz şeyler olduğunu tahmin ettiğim için koymadığım şeyler ancak eski konumu merak ediyorsunuz her zaman bu bağlantıdan okuyabilirsiniz:
Bahsetmeyi unuttuğum şeyler olabilir elbette, unuttuğum şeyler için özür diliyorum ancak gerektiğinde bu konuya ekleme yapma sözü veriyorum (elbette üçüncüsünü çıkarmayı düşünmezsem lol).

Eğer konuyu sonuna kadar eksiksiz okuduysanız teşekkürler ederim ve umarım bir kişinin bile incelemesinin kaliteli olmasına sebep olduysam ne mutlu. Eğer konuyu görüp gözünüz korktuysa... yani doğal bir tepki ancak önerim bir geri dönüp yazıyı okumanız. Amacım forumdaki (ve forum dışındaki) inceleme adı altındaki inceleme olmak için hiçbir koşulu sağlamayan konuların azalmasını sağlamak. Kaliteli incelemeler her oyuncunun oyun kültürüne katkı sağlayacaktır.

Okuyan, okumayan herkese konumu ziyaret ettikleri için teşekkür ediyorum.
İyi Forumlar ^^
 


BorakanT

ben kimim?
Mesajlar
1,752
En iyi cevaplar
7
Beğeniler
1,732
Puanları
4,850
Ruh hali
Eh güzel ama sanki bu konu da okunabilirlikte gitmiş
(bknz. koyu temada o kadar koyu başlık konur mu)
 

BYTH

300 tracks in my Adidas track jacket
Emekli
Mesajlar
609
En iyi cevaplar
17
Beğeniler
985
Puanları
1,670
Eh güzel ama sanki bu konu da okunabilirlikte gitmiş
(bknz. koyu temada o kadar koyu başlık konur mu)
Maalesef bu konu forumun otomatik olarak sunduğu beyaz tema düşünülerek yapılmıştır, karanlık tema için yapabileceğim ek bir şey yok.​
 

BorakanT

ben kimim?
Mesajlar
1,752
En iyi cevaplar
7
Beğeniler
1,732
Puanları
4,850
Ruh hali
Maalesef bu konu forumun otomatik olarak sunduğu beyaz tema düşünülerek yapılmıştır, karanlık tema için yapabileceğim ek bir şey yok.​
Tavsiyem parantez içerisinde beyaz olarak yazman ama beyaz temada görülemeyecek şekilde. Böylece karanlık temada okuyanlar da görebilir. Bu arada kötüleme olarak algılamamışsındır umarım yorumumu, sadece söylemek istedim.
 

Nxymn

Warum diese games? Sei doch einfach Straight.
Mesajlar
355
En iyi cevaplar
2
Beğeniler
198
Puanları
430
Ruh hali
Okuduktan sonra 6 yıldır oynadığım oyunun yazısını yaptım fakat çok da iyi olmadı sanki,elinize sağlık.
 

Daaydreamer

Kömür Madencisi
Mesajlar
107
En iyi cevaplar
3
Beğeniler
186
Puanları
410
Karakter sayısı da çok önemli. Makaleleriniz en az 3000 karakter olmalı. Minecraft'tan bahsediyorsanız bile Minecraft'ın ne olduğundan da bahsetmeyi unutmayın. Belki bilmeyenler vardır yani.
 

_Alecks_

Lapis Toplayıcısı
Mesajlar
1,025
En iyi cevaplar
2
Beğeniler
259
Puanları
750
Ruh hali
Steam :
BTD 5 Incelemeleri : RETURN TO MONKE
Diyer oyun incelemeleri : Good. Fun with friends.

Steamda güzel bir incelleme düşünüyorsan baştan zamanını kaybetme xD Formlarda oyun incelemesi düşünüyorsan üşenmeyip okumak lazım burayı... şu an zamanım olmadan biraz üşendim ama bi bakıcam bakalım :D
 

PASCIA

Eren Bülbül
Oyun Geliştirici
Mesajlar
121
En iyi cevaplar
0
Beğeniler
955
Puanları
590
Ruh hali
Bence yazmayın yazılı medya bitti insanlar köşe yazısı okumuyor amatör inceleme yazısını hiç okumazlar.
 

BEYAZKAZAK

Yeni Doğmuş
Mesajlar
1
En iyi cevaplar
0
Beğeniler
0
Puanları
10
Her güzel şeyin genel olarak bir devamı vardır, çünkü yeni fikirler ortaya atmak yerine önce tutan bir şeyi tekrar yapmak genel olarak daha kabul edilen bir şeydir. Oyun, film, dizi, müzik sektörü ne kadar sayarsam sayayım bundan dolayı her zaman geride kalacaklar. Ancak bazen bazı şeyleri tekrar gündeme getirmek önemli çünkü önceki eser ne kadar fazla görüntülense bile bazı etkileri yaratmaktan geride kalabiliyor.

30 Haziran 2017'de açtığım büyük hit konum ile bir oyun incelemesinin nasıl yapılması gerektiğinden bahsetmiştim ancak konunun üzerinden 3 yıldan fazla geçmişken bazılarının hala oradaki kilit noktaları uygulayamadığını hatta İnceleme adı altında oyunun sistem gereksinimleri, kimin yayınladığı gibi bilgileri içeren ancak oyunun eleştirilmesi ile ilgili hiçbir şey içermeyen konular oluyorlar.

Ekli dosyayı görüntüle 192294

Bu konumla birlikte fazlaca eskimiş olan 2017'deki konumu güncellemek istiyorum. O zamandan beri oyun dünyası çok değişti, ben çok değiştim ve en önemlisi artık bu konuda sizleri daha çok bilgilendirebileceğimi düşünüyorum.

Bu konu niye sadece "oyun" odaklı diye sorabilirsiniz, aslında değil. Günün sonunda bir kitap ile oyun incelemesi/eleştirisi teknik olarak aynı şeyler ancak içerik olarak çok farklılar. Bu yüzden teknik kısımları tüm eleştiri türlerinde kullanırken, içerik kısmı hakkındaki önerilerim genel olarak oyun odaklı olacaktır.

Biliyorum giriş kısmı bile fazlaca uzun bir konu ancak hey, gülü seven dikenine katlanır ve eğer forumda veya forum dışında güzel yazılar yazmak istiyorsanız eminim size bir şeyler katabileceğimdir.


"En Başta... Yaptığınız Şeyler Bir İnceleme Olmalı ve En Başta Bazı Şeyleri Bilmelisiniz"

- BAŞLIYORUZ:
Yukarıda inceleme başlığı adı altında çıkan şeyleri inceleme ile yakından uzaktan herhangi bir alakası olmadığını söylemiştim. Bu yazılar bir oyunla ilgili bir şeyleri incelemek yerine ne zaman çıktığı, kim yaptığı, steam sayfasına bakarak bulabileceğiniz bilgileri ve en son genellikle "bu oyun pahallı" diye biten fiyatlar kısmını içeren "bilgilendirme" yazıları oluyor. Bu bir inceleme değildir.

- İNCELEMEK NEDİR, NİYE YAPILIR: İnceleme, incelemek işi ve bir bilim veya sanat konusunu her yönüyle geniş biçimde açıklayan eser veya yazılı çalışmadır. İncelemek ise bir işi veya bir şeyi ele alıp özelliklerini, ayrıntılarını inceden inceye, özenli bir biçimde anlamaya, öğrenmeye çalışmak, tetkik etmek anlamına gelir. Ve bu incelemelerin amacı o eseri deneyimlemek isteyen ve soruları olan kişilere yol göstermektir.

- İNCELEME YAZIN, TANITIM YAZILARI DEĞİL: İncelemek bir eseri -bizim durumumuzda oyunlar- özellikleri ve ayrıntıları ile oyunu satın almayı düşünen veya sadece oyunu merak eden bir kişiye açıklamaktır. Tekrardan Steam, PS Store, Xbox Mağazası ve devamını getirebileceğim türlü türlü platformlarda zaten bir arada bulunan bilgileri "inceleme" adı altında toplamanın inceleme işi ile yakından uzaktan alakası yoktur.

Ekli dosyayı görüntüle 192293

- OYUNLARI GERÇEKTEN DENEYİMLEYİN: Ve bir diğer konum oyunu oynamadan, youtubedan izlediği kısımlar ile "inceleyen" kişiler. İlk öncelikle bu bir oyun ve bir oyunu isminde geçen "oynama" eylemini gerçekleştirmeden yapamazsınız. İlk önce bir oyunu eleştirmek için o oyunu bitirmek veya online ve tycoon oyunlarının durumunda fikir sahibi olacak kadar deneyimlemeniz lazım. Bir incelemeye otururken başkalarının ağzı ile değil kendi eliniz ve gözleriniz ile deneyiminizi aktarabilmelisiniz. Unutmayın ki videolardan gördüğünüz veya insanlar duyduğunuz bir oyundaki deneyiminiz kimsenin deneyimi ile aynı olmayabilir o yüzden bir oyunu oynamadan veya yeterli derecede oynamadan incelemek doğru bir şey değildir, çünkü en başta inceleme değildir.

- NEYİ DENEYİMLEDİĞİNİZİ BİLİN: Son bahsetmek istediğim konu bir oyunu yanlış deneyimleyenler. Muhtemelen bu konuyu 10 Aralık 2020 öncesi yapsam buraya koyabilecek bir kaç farklı örnek koyardım ancak o tarihte çıkan bir oyun işimi çok kolaylaştırıyor: Cyberpunk 2077.

Kabul edilmeyecek derece büyük teknik sıkıntılar ile çıkan Cyberpunk 2077 her şeye rağmen piyasa kalitesinin üzerinde bir RPG oyunuydu. Evet, RPG oyunu, çünkü bu oyun GTA gibi açık dünya aksiyon oyunu değil. O kadar çok fazla şey okudum ki bu oyunla ilgili: Yok GTA kadar detaylı değilmiş, yok araba sürüsü GTA kadar iyi değil, açık dünyası o kadar dolu değil vb vb. Ve anlatmak istediğimi en iyi anlatabileceğim oyun bu. Her ne kadar CDPR bizi bunun GTAya benzer bir oyun olduğuna inandırmak istese bile en baştan beri oyuncuların çoğu bu oyunun bir RPG oyunu olduğunu biliyordu. Bir RPG olarak değerlendirildiğinde bize ilk gösterilen demo ile alakası olmasa bile elimizde RPG olabilmeyi iyi bir seviyede başarabilen bir oyun vardı. Ancak GTA gibi değerlendirirsek şehrin içinin boş olması, NPClerin aşırı derecede beyinsiz olması gibi tonla sıkıntıları ortaya koyarız ve bunun rezalet ötesi bir oyun olduğunu söyleriz. Her oyunda bu şeyler iyi olmalı ancak bir türde sırıtan bir sorun diğer bir türde sırıtmayabilir. İşte bu yüzden bir incelemeye girerken elinizdeki oyunun ne olduğunu, ne olmadığını bilerek girin yoksa insanları yanlış yönlendirebilirsiniz (bir inceleme yazarken kesinlikle olmamasını istediğiniz bir şey).


İNCELEMELERİN TEKNİK KISMI

+ DİLİ DOĞRU KULLANIN:
Her şeyden önce incelemenizin başkaları tarafından anlaşılabilmesi için dil ve noktalama kurallarına özen gösterin. Hiçbir yazı hatasız olamaz ancak bu hataları en düşük seviyeye indirin. Eğer incelemenizi okuyan kişi incelemeyi okumak yerine türlü türlü yazım ve noktalama hatası görürse konunuzu kapatacak ve başka bir inceleme okumaya başlayacaktır.

Sadece internette tanımadığınız kişilere bir şey yazmak için değil, hayatınızın her alanında daha iyi bir şekilde anlaşılabilmek için yazım kuralların öğreniniz. Ek olarak dilimizde bir karşılığı varsa yabancı kelimeler yerine Türkçe karşılıklarını kullanmaya dikkat edin.

Bu kategoride kendinizi geliştirmeniz için TDK'nın sitesini ziyaret etmenizi öneriyorum: Türk Dil Kurumu – Dilimiz Kimliğimizdir

Ekli dosyayı görüntüle 192292


+ OKUNABİLİRLİK VE ARAÇLAR: Okunabilir bir konu oluşturmanız çok çok önemli olan başka bir nokta. Başlığınızdan, konudaki yazının büyüklüğüne, renk seçimlerinize kadar tonla konuyu kapsıyor bu alan..

Başlık seçimi kolay olsa gerek, ancak benim tercih etmeyeceğim bir şekilde bazı kişiler başlıklarına oyunla ilgili kısa bir şey yazıp daha sonra oyunun ismi ve "inceleme" kelimesini koyuyorlar. Eğer benim gibiyseniz [Oyun İsmi] İncelemesi diyerek geçebilirsiniz ancak ikinci tarafa yatkınsanız iyice oturun ve düşünün çünkü başlıkta yazacağınız o yazı oyunun bir kaç kelimelik özeti olacak.

Konu düzenine girersek ilk önce yazınızı sola mı yatıracağınıza yoksa ortalayıp ortalamayacağınıza karar verin. Uzun süredir yazılarımı ortalamayı tercih ederim ve bazı kişiler de benimle aynı fikirde olsa bile karşı çıkanlarda olabiliyor. Elbette bu sizin yazınız ve bu kararı sizin vermeniz gerekiyor, birileri sizinle aynı tercihte olmasa bile seçiminiz fark etmeseniz bile içeriğinizi etkileyecektir, bu yüzden doğru seçimi yapın.

Aynı zamanda konu içi başlık ve metinlerin karakter büyüklüğü de önemli. Ben metinler için forumun otomatik olarak atadığı 15, başlıklar için 22 değerini kullanıyorum ve oluşan görüntüden fazlasıyla mutluyum. Eğer isterseniz bu değerleri kendinize göre uyarlayabilirsiniz ancak son sonucun göz yoran bir düzene sahip olup olmadığına dikkat edin. Aynı zaman karakter boyutları kadar italik, kalın karakter kullanımınızda önemli. Dikkat çekmek istediğiniz yerleri bunları fazla kullanmadan belirtmek için kullanabilirsiniz. Ek olarak konularınızda renkleri ihmal etmeyin. Ancak sakın ama sakın çok sert veya çok soluk renkleri kullanmayın, okumayı kolaylaştıracak renkleri tercih edin.

Eğer Forumun Sunduğu Renk Paletinden Farklı, Birbiriyle Uyumlu Özel Seçilmiş Renkleri Bulmak İsterseniz. Color Hunt - Color Palettes for Designers and Artists

Ekli dosyayı görüntüle 192297


Okunabilirliği arttıran başka önemli detay görseller. İçerik kısmında nasıl fotoğraflar ve videolar kullanmanız gerektiğinden bahsedeceğim ancak şimdilik sadece okunabilirliği etkileyen kısmına gireceğim. Eğer yayınladığınız yazı sadece kelimelerden oluşan ve sonsuza sürecek gibi görünen bir yazıysa özellikle görselliğe bu kadar bağlı bir eser türünü merak eden kişileri direk olarak soğutacaktır. Uygun yerlerde, konuyla alakalı, internet bulmadığınız sizin uygun anda aldığınız yüksek çözünürlükteki fotoğraflar kullanmanız çok önemli. Ek olarak kendiniz kayıt almasanız bile uygun noktalarda uygun videoları konunuza eklemeniz okunabilirliği yüksek ölçüde arttıracaktır.

+ KALİTELİ GÖRSELLER: Kimse kalitesiz bir konu okumak istemez, bu yüzden yazınızı kaliteli yazdığını kadar görsel elementlerle de kalitenizi gösterin. Yukarıda dediğim gibi fotoğrafları kendiniz alın mümkün olduğu sürece. İnternete yüklenen fotoğraflar birçok kez indir yükle yapıldığı için kendinizi alacağı bir ekran görüntüsü kadar kaliteli olmayacaktır.

Ancak elinizde konunuzu destekleyecek görseller yoksa Google'ın arama araçlarını kullanarak düşük kaliteli fotoğrafları aramanızdan eleyin. Ek olarak konunuzda pazarlama ve fan yapımı olan anlatmaya çalıştığınız şeyle alakasız wallpaperlar yerine oyun içinden, oynanış sekanslarından kalma görselleri seçin.


İNCELEMELERİN İÇERİKLERİ

+ GİRİŞ
: Oyunu anlatmaya pat diye başlamadan önce oyunun çıkış sürecini ve seriyle geçmişini, yapımcıyla ilişkinizi ve çıkış sürecinde yaşadıklarınızı anlatın. Belki bu sizin çok uzun süredir beklediğiniz bir oyundu, duyurulma tarihinden sonra duyurulara olan tepkilerinizi anlatın. Veya bu oyunu sevmişsinizdir ancak yapımcının diğer oyunları hoşunuza gitmemiştir öncesinde, onlardan kısaca bahsedin ve niye incelediğiniz oyunun onlardan farklı olduğundan kısaca bahsedin. Ve giriş kısmınızı çok uzun tutmayın, incelemenizin içeriğini özetleyin ancak düşüncelerinizi en baştan çok vermeye çalışmayın.

+ ARAŞTIRIN VE KAYNAK ALIN: En başta inceleme başlığı altındaki konuların sadece steam sayfası özeti olduğundan bahsetmiştim ama bu değil ki oyunla ilgili bazı bilgileri paylaşmayacaksınız. Hatta bazı şeyleri doğru seçerek konunuza eklerseniz yapımcının vaatleri ile oyunun içeriğini karşılaştırarak daha sağlıklı incelemeler ortaya çıkarabilirsiniz.

Ve bir oyun ile ilgili inceleme yazarken yıllar öncesinde yazılan en küçük habere bile geri dönüp oradan bazı şeyleri çıkarıp almanız gerekebilir. Acı verici bir süreç olsa bile araştırma her şeyin en önemli basamaklarından biridir ve inceleme yazarken kesinlikle bu basamağı atlayayım demeyin.

+ DENEYİMİNİZİ ANLATIN: Belki 5-6 saat bir oyun, ya da yüzlerce saat süren kocaman bir eser, deneyimleme aşamanız bittiyse ve bir süre dinlenip o oyunu aklınızda birleştirdiyseniz deneyiminizi anlatmaya başlayabilirsiniz.

Bir oyunla ilgili eminim anlatacağınız tonla şey olacaktır, ancak bunları aynı yere rastgele şekilde yazmak okunmaz bir yazı ortaya çıkaracaktır. Bu yüzden önerim her kısmın başına ayrı ayrı başlık yazmasanız bile boşluklar ve bitirici cümleler ile yazınızı "oynanış, hikaye" gibi alt başlıklara bölün. Böylece okuyan kişi kaybolmaz hem de yazar olan siz dikkatiniz dağılmadan belki farklı türlü yazıyor olsanız yazmayı unutacağınız detayları yazınıza eklemekten geri kalmayacaksınız.

Ekli dosyayı görüntüle 192296

Deneyim sizin deneyiminiz ve başkalarının sizin deneyiminizi değiştirmesine izin vermeyin. Eğer bir oyunu hakkıyla deneyimlediyseniz ancak başkalarının başka düşünceleri varsa onları umursamadan -elbette mantık çerçevesi içerisinde- yazın incelemenizi. Ve öyle bir yazın ki bir oyunu sevmeyen birisine o oyunu sevdirin, ya da bir oyunu seven birisine "evet haklı, bu oyunun da zayıf yönleri var" dedirtin.

Bu kısmın normalde daha uzun olması lazım ancak bu sizin deneyiminiz ve istediğiniz yere istediğiniz önemi vermek sizin kararınız. Ve bazı şeyler içten gelir, insanın deneyimlerini karşıya aktarması gibi.

+ ELEŞTİRİN: Eleştirmek büyük bir sanat, doğrusu yapılırsa. Her şeyin eleştirisi seviyesinde yapılmalı. Hiçbir şey eleştirmek için eleştirilmemeli, eleştirilmesi gerek noktalar göz ardı edilmemeli ve eleştiri eleştirilecek şeyin boyutunda olmalı. Her şey dozunda güzel bu yüzden bu dozu ayarlarken çok dikkatli olun, eğer hastaya yanlış dozu verirseniz tedavi edilmeyecek bir yola sokabilirsiniz onu.

+ GÖRSELLİK: Bu görseller konusundan 3. kez bahsedişim ancak bunlar çok önemli şeyler. İster elinizde 8K, saf yüksek boyutlu bir görsel olsun, ister 720p ortalama bir görsel olsun, eğer 8K fotoğraf o sırada bahsettiğiniz bir şeyi temsil etmiyorsa onun orada olmasının anlamı yoktur. Eğer bir oyuna girerken aklınızda inceleme yapma fikri varsa oyun boyunca farklı yerlerde farklı fotoğraflar alın ki incelemenizde A konusundan bahsederken o konuyu pekiştirecek bir görsel kullanın.

+ DEĞERLENDİRME: Bu kısım normalde en sonda yapılır, ancak inceleme sitelerinin en başta bunu vermesi veya hiçbir şekilde vermemesi gibi durumlar da söz konusu. Ancak gözlemlediğim kadarıyla Türkler genel olarak sondaki puana bakar ve geçer, o yüzden konunuza değerlendirme birimi eklemeniz önemli. Aynı zamanda puanın yanında incelemenizin kısa bir özeti veya +/- tablosu değerlendirme kısmını zenginleştirecektir.

Bir site 100 üzerinden puanlama, diğeri 10 üzerinden puanlama; bir site virgüllü puanlama, diğeri tam sayılar ile puanlama; diğeri sayılar ile bir diğeri yıldızlar ile; birisi madalyalar, diğeri cümleler ile değerlendirme yapabilir. Bu kısımda seçiminiz çok önemli. Ve Steam'in yaptığı gibi "Önerilir" veya "Önerilmez" gibi kısıtlayıcı değerlendirme ölçütleri değerlendirmenize zarar verebilir. Ek olarak yaptığınız değerlendirmeyi tüm yazıdan daha çok düşünmeniz daha önemli, çünkü geriye döndüğünüzde bir oyuna yeterince puan vermediğinizi, veya başka bir oyuna fazla puan verdiğinizi düşünebilirsiniz.


Ekli dosyayı görüntüle 192289Ekli dosyayı görüntüle 192291Ekli dosyayı görüntüle 192290

SONUÇ

Yorucu bir yazı oldu benim için, önceki yazımda bahsettiğim ancak burada olmayan şeyler var ancak küçük şeyler, bildiğiniz şeyler olduğunu tahmin ettiğim için koymadığım şeyler ancak eski konumu merak ediyorsunuz her zaman bu bağlantıdan okuyabilirsiniz:
Bahsetmeyi unuttuğum şeyler olabilir elbette, unuttuğum şeyler için özür diliyorum ancak gerektiğinde bu konuya ekleme yapma sözü veriyorum (elbette üçüncüsünü çıkarmayı düşünmezsem lol).

Eğer konuyu sonuna kadar eksiksiz okuduysanız teşekkürler ederim ve umarım bir kişinin bile incelemesinin kaliteli olmasına sebep olduysam ne mutlu. Eğer konuyu görüp gözünüz korktuysa... yani doğal bir tepki ancak önerim bir geri dönüp yazıyı okumanız. Amacım forumdaki (ve forum dışındaki) inceleme adı altındaki inceleme olmak için hiçbir koşulu sağlamayan konuların azalmasını sağlamak. Kaliteli incelemeler her oyuncunun oyun kültürüne katkı sağlayacaktır.

Okuyan, okumayan herkese konumu ziyaret ettikleri için teşekkür ediyorum.
İyi Forumlar ^^
oldukça iyi bir anlatım emeğine sağlık kardeşim. aklıma takılan her sorunun cevabını buldum.
 

Üst