Pardus logosu
Pardus
İlk sürümü 27 Mayıs 2005’te yayınlanan ve şuana kadar en kararlı işletim sistemimiz olan Pardus, TÜBİTAK ULAKBİM tarafından geliştirilen işletim sistemidir. Türk işletim sistemleri arasında devlet tarafından geliştirilen ilk işletim sistemimizdir. Pardus’a dair ilk planlamalar 2003’te başladı. Projenin amacı gelişen yazılım ve bilişim dünyasında Türkiye’nin kendi işletim sistemiyle bulunabilmesiydi. Ayrıca Pardus en uzun ömürlü Türk işletim sistemidir ve halen aktif olarak kullanımdadır. İki tür Pardus sürümü bulunmaktadır. Bunlar Pardus Kurumsal ve Pardus Topluluk Sürümü olarak ayrılır.
Pardus ilk yayınladığı zamanlarda Pisi paket yöneticisine sahip bir işletim sistemiydi. Fakat son yıllarda sistem Debian alt yapısına geçmiştir. Bunun sebebinin Fatih Projesi’yle ilkokul, ortaokul ve liselerde kullanılacak olan akıllı tahtalara tam uyumluluk sağlanması amacıdır.
Pardus şuanda bazı kamu kuruluşları( Milli Savunma Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı Türk Silahlı Kuvvetleri, vb.) ve bireysel kullanıcılar tarafından kullanılmaktadır.
Pardus 17.3 sürümü ile kullanımda!
Pisi Linux
2013te Pardus’un Pisi tabanını terk etmesi sonucunda elde kalan saf diyebileceğimiz Pardus’u gönüllü bir grup geliştirmeye başladı. İlk sürüm ise 4 Kasım 2014’te yayınlandı. Pardus’un Debian altyapısına geçişine karşı çıkanların kullandığı Pisi Linux, saf tabana bağlı felsefeyle gelişmelerini devam ettirmektedir.
30 Ağustos 2016 2.0 sürümünün betasını yayınlayan Pisi Linux bahsettiğimiz sistemler arasında en güncel olarak seçilebilir.
Milis Linux
Bir diğer Türk yapımı işletim sistemi de Milis (Milli İşletim Sistemi) Linux’dur. Henüz ilk versiyonu yayınlanmış olan Milis Linux özgün paket yönetimini benimsemiştir. Yani Pisi Linux gibi Linux çekirdeği üzerinde kendi alt yapısına sahiptir. Logosunda ise kartal vardır.
Milis Linux
Milis Linux’un mimarları Milis’i anlatırken, milis kelimesinin sivillerden oluşan asker topluğu anlamını hatırlatarak, kendilerini de bir milis olarak görüyorlar. Çünkü bu özgün sistemi hazırlayarak askerlik gibi bir vatani hizmeti yerine getirdiklerini, bu sistemin hobi olarak değil zorunluluk olarak hazırlandığını söylüyorlar. Çünkü yazılım dünyasında Türkiye’nin henüz istenilen seviyeye gelmemesi, yerlilik oranında düşük oranları yakalaması onları yerli ve milli bir işletim sistemi hazırlamaya yönlendirmiş.
şu an 1.0 ile ilk sürümü yayında olan Milis Linux’un ilk sürüm ismi ise Atilla’dır. Çünkü, yine onların değimiyle, Atilla Avrupa’yı itici kuvvetle yapısını değiştirdi, ayrı bir ruh verdi. Onlar da bu ruhla yazılımsal olarak bir iticilik hedefliyorlar.
GIBUX
Nedir bu GİBUX” sloganıyla karşımıza çıkan GİBUX, Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından geliştirilen işletim sistemidir. Amaç GİB’in kendi sistemleri üzerinde hızlı, güvenli ve kararlı bir sistem kurmak istemesidir. Projeye dair bilgi şuanda çok kısıtlıdır. Projenin başlangıç tarihi 2013 Nisan’dır.
İlk sürümünü Ocak 2014’te yayınlayan GİBUX bizi heyecanlandıran bir işletim sistemi. Çünkü TÜBİTAK dışında ilk kez bir kamu kuruluşu bir işletim sistemi üretecek ve bu sistem kendi ihtiyaçları doğrultusunda yazılacak.
Mebis Linux
Teknoloji geliştikçe insanların ihtiyaçları büyüyor ve farklılaşıyor. Bu farklılıklar kişiden kişiye, kurumdan kuruma değişiyor. Gibux’un Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından geliştirilmesinin bir benzeri olarak da Mebis Linux, Milli Eğitim Bakanlığının ihtiyaçlarının karşılaması için geliştirildi.
Mebis Linux, Arch tabanli bir Linux işletim sistemidir. Masaüstü ortamı olarak da kolay kullanımlı Cinnamon tercih edilmiştir. Cinnamon tercih edilmesinin sebebi ise Windows’tan geçiş yapan kullanıcıların zorluk yaşamamaları amacı taşıyor. Mebis Linux’ta diğer Linux tabanlı işletim sistemlerinde bulunan Libreoffice yerine WPS Office bulunuyor. Bunun da sebebi WPS Office MEB’in dokümanları ile uyumlu çalışıyor.
İleride daha da yaygınlaşması hedeflenen Mebis Linux, MEB’e bağlı il ve ilçe müdürlüklerinde kullanılarak para tasarrufu, önemli bilgilerin güvenliğini sağlama ve kullanılan sistemlerin Milliliği için önem arz ediyor.
Archman Linux GNU/Linux
Arch Linux
Archman, adından da anlaşılacağı üzere Linux tabanlı ve Arch Linux’tan geliştirilerek üretilmiştir. İsmi Arch Linux’tan ve Arch Linux’un paket yöneticisi Pacman’den alarak Archman GNU/Linux olmuştur. Archman özel gönüllü bir topluluk tarafından geliştirilmektedir ve sürekli olarak güncellemeler almaktadır. Masaüstü ortamı olarak Xfce ve KDE tercih edilmiştir. Sebep olarak da bu iki masaüstü ortamının çok kullanıcı sayısına sahip olması ve görsel olarak daha çekici olması gerekçe gösterilmiştir.
Archman’i geliştiren ekip önceden de Arch Linux’un gelişimine katkı sunduğu için deneyimi bolca bulunuyor. Bu deneyimin verdiği avantaj ile birlikte sistemi ihtiyaçlara uygun üreterek Türkiye’de bilgisayar kullanıcılarına ulaşmayı hedefliyor. Türk işletim sistemleri arasında en güncel olanlar arasında bulunan Archman Linux gün geçtikçe gelişmeye devam ediyor.